Nhắc tới sự huyền bí, người ta thường nghĩ ngay tới nền văn minh bên sông Nile với kỹ thuật ướp xác, lời nguyền, bùa chú của người Ai Cập. Họ cũng sở hữu “cuốn sách của cái chết” – một tác phẩm được đồn đại có khả năng tập hợp những ma thuật ở thế giới bên kia.
Cuốn sách huyền thoại…
“Cuốn sách của cái chết” còn được biết đến với tên gọi “Sách hướng tới ánh sáng” hay “tử thư”. Đây là tài liệu cổ của người Ai Cập, tập hợp những bùa chú, phép thuật được ghi lại giúp linh hồn người chết sử dụng ở thế giới bên kia để sớm được hưởng cuộc sống yên vui cùng các vị thần.
“Cuốn sách của cái chết” ban đầu được khắc bằng chữ tượng hình trong các lăng mộ, chủ yếu phục vụ Pharaoh và các hoàng thân. Sau này dần được chép lại bằng tay bởi các thầy tư tế.
Các nhà khảo cổ học ghi nhận, Pharaoh Unas, vương triều thứ 5, khoảng năm 2400 TCN là vị vua đầu tiên sử dụng tử thư.
… hé lộ những bí mật tôn giáo…
“Cuốn sách của cái chết” là một trong những bí ẩn nổi tiếng của nền văn minh sông Nile. Nó thể hiện rất nhiều quan niệm của người Ai Cập về linh hồn và cái chết. Có thể nói, tử thư chính là kim chỉ nam của người Ai Cập khi chết đi.
Người chết sẽ phải vượt qua cửa ải trí tuệ do các vị thần đề ra.
Mỗi vị Pharaoh có một tử thư riêng, cuốn sách được đọc lên trong suốt quá trình ướp xác. Theo quan niệm người Ai Cập, làm như vậy, các bùa chú, phép thuật trong cuốn sách sẽ bảo vệ thể xác, giữ lại trí thông minh, trí nhớ và sinh lực cho người quá cố ở thế giới bên kia.
Tại thế giới mới này, người chết chịu sự cai quản của thần Osiris. Linh hồn của họ cần vượt qua các thử thách, cửa ải khó khăn nếu muốn tới được “Field of Reeds” – một dạng thiên đường giống trong các tôn giáo khác.
Và “cuốn sách của cái chết” ghi lại đầy đủ tất cả những chi tiết đó, giúp linh hồn trải qua các nguy hiểm mà thần Osiris đã đặt ra. Trên con đường tới “Field of Reeds”, chỉ có thần chú trong “cuốn sách của cái chết” mới giúp linh hồn hạ gục quái vật mà thần Osiris phái tới.
Nghi lễ “cân trái tim”.
Bước cuối cùng của cuộc hành trình chính là nghi lễ “cân trái tim”. Trước sự chứng kiến của thần Osiris, người chết sẽ tuyên thệ theo những gì ghi trong tử thư. Trái tim của họ sau đó được đem lên một chiếc cân, so sánh với chiếc lông đà điểu (biểu tượng của thần Matt – thần công lý, sự thật).
Nếu cân thăng bằng, người chết sẽ được hưởng cuộc sống ở kiếp mới thanh bình, vui vẻ. Ngược lại, họ sẽ bị quái vật Ammit đáng sợ giết chết không thương tiếc vì tội nói dối.
… những dấu tích còn lại…
Trong nhiều năm liền, các nhà khoa học đã dốc sức truy tìm những bản thảo còn sót lại tới nay của tử thư. Người ta ước tính rằng, nếu trải dài tất cả các trang giấy cói của cuốn sách này ra, độ dài ít nhất cũng 20m.
Mãi cho tới gần đây, giới khoa học mới gần như hoàn thành việc ấy khi vô tình phát hiện một mảnh của cuốn sách lưu lạc ở bảo tàng Queensland, Anh.
Bản chép tay này thuộc sở hữu của Amenhotep – một thầy tư tế nổi tiếng trong lịch sử. So với những bản tử thư khắc trên bia mộ, “cuốn sách của cái chết” do Amenhotep soạn có một số biểu tượng kì lạ, chẳng hạn như năm ngôi sao nhọn, Mặt trời đĩa dọc phía trên và dưới.
Những mảnh ghép của các phần còn thiếu được tìm thấy bởi nhà Ai Cập học John Taylor.
Các chuyên gia lý giải, đó là những dấu hiệu cho thấy Amenhotep có cấp bậc và vai vế quyền quý trong xã hội Ai Cập cổ xưa đến nhường nào.
Dẫu vậy, để khám phá và hiểu rõ toàn bộ nội dung tử thư sẽ là công việc mà còn rất lâu nữa con người hiện nay mới có thể hoàn thành…
